Wat
“De verpleegkundige wil de medicatie van de patiënt nakijken voor toediening. Ze logt zich in op het zorgdossier aan de laptop in de gang.”
Een login is als een sleutel die je toegang geeft tot een digitale toepassing.
Deze sleutels kan je in sommige gevallen zelf aanmaken, of worden je toegewezen. Ze geven je toegang tot een digitaal systeem.
Door in te loggen weet het systeem waarbij je aanmeldt wie jij bent. In de achtergrond wordt aan deze informatie veelal andere informatie gekoppeld waardoor de toepassing weet tot welke gegevens jij toegang moet hebben. Zo zal je als verpleegkundige niet alle medische gegevens te zien krijgen of enkel de patiënten gegevens van de populatie voor wie je verantwoordelijk bent.
Behalve dat het systeem weet wie je bent en wat je mag zien, geeft deze identificatie de toepassing ook de kans te registreren welke activiteiten jij uitvoert terwijl je aangemeld bent. Of, wat en hoe dit geregistreerd wordt is gekoppeld aan privacywetgeving. Technisch gezien is het mogelijk dat een systeem elke klik registreert die jij maakt terwijl je aangemeld bent. Het is ook dankzij deze herkenning dat je de mogelijkheid hebt in heel wat toepassingen je persoonlijke instellingen aan te passen en zo bijvoorbeeld steeds de applicatie te gebruiken in de taal van je voorkeur.
Over de soorten ‘sleutels’ en de veiligheid hiervan vind je meer informatie in een ander hoofdstuk.
Waar
In de dagelijkse praktijk als zorgverlener zal je dit toepassen om digitale dossiers te openen, maar vaak ook om een intranet te bezoeken, je personeelsgegevens te beheren en je mail te openen. Vanzelfsprekend ben je hier ook mee vertrouwd uit je persoonlijk internetgebruik, telebankieren en het aanmelden bij overheidstoepassingen.
Historiek
Toegang tot ruimtes in ziekenhuizen zijn wellicht de eerste toepassingen van deze authenticatie in de gezondheidszorg. Doorheen de jaren heeft het gebruik zich echter ruimschoots uitgebreid. Toegang tot digitale gegevens werd steeds meer aan de orde met de digitalisering van het informatiebeheer. Zo heeft de arts toegang tot de onderzoeksresultaten van zijn patiënt door zich te identificeren met een login. De verpleegkundige kan het patiëntendossier bekijken, in het beste geval enkel van wie haar de zorg is toegewezen. Wellichts telt het systeem ook in staat om nadien na te kijken of de verpleegkundige de medicatiefiche wel opende voor toediening van het medicament. Een toepassing van het loggen van gegevens wat toe staat om terug te kijken naar het gebruik door users en dit te koppelen aan andere gegevens.
Meerwaarde
Georganiseerd en snel toegangsbeheer van zowel materiaal als gegevens is mogelijk dankzij deze evolutie waarbij een individu zich ‘kenbaar’ kan maken aan het digitale systeem.
Knelpunten
Veiligheid van deze systemen blijft een aandachtspunt. Net als in de materiële wereld zijn criminelen de echte ontwikkelaars al een stap voor. Bij elke nieuwe vorm van identificatie zal de veiligheid een belangrijk gegeven zijn. Ook hier is waakzaamheid voor bescherming van gegevens ten opzichte van derden van belang. Denk maar aan het belang van de verzekeraar om informatie te hebben over de gezondheidstoestand van een individu.
Een ander belangrijk knelpunt is de menselijke factor die zal proberen het systeem soms te omzeilen. Denk aan de verpleegkundige die inlogt voor de student omdat deze nog geen code heeft. Denk aan de login ‘van de afdeling’ die ter beschikking is om onderzoeksresultaten te bekijken. Dit soort menselijke acties maakt de veiligheid en betrouwbaarheid van het systeem kwetsbaar.
Samengevat
Inloggen is een dagelijkse realiteit geworden. Het feit dat het in die mate ‘gewoon’ is, brengt met zich mee dat we soms te weinig stil staan bij twee belangrijke factoren: het belang en de kracht van het beheer van deze toegangen en het loggen van activiteiten én de kwetsbaarheid van het systeem bij foutief gebruik.